Chronometer (Kronometre) / COSC Teknik Bilgi ve Söyleşi

[Modern60]

Merhaba sevgili meraklılar. Mekanik saatlerde en önemli konu bu olsa gerek. Kronometre!Zamanın ne kadar hassas tutlabildiğinin ve tutulabilmesinin bilimi. Bu konuda söyleyecek çok şey var ama konuyu ben açayım sizler bir bir görüşlerinizi ekleyin hep beraber bir şeyleri paylaşmış olalım. Sevgilerimle.

[Clk]

Ben saatciligi bir bilim dali sekline getiren yegane özellik. Sonucta chronometre esaslarinda ki toleranslar +/- 5 sn ki bu %99,995'lik bir hassasiyete denk geliyor. Chronometer testleri saatlere ve saat firmalarina bir misyon yükledigi icin cok önemli.

Bir baslik acmistim http://forum.saatforumu.com/viewtopic.php?f=12&t=1612&p=12490&hilit=seiko+cosc#p12490 ve bu baslik altinda Grand Seiko serisi ile Seikonun chronometer standartlarini yükselttigini ve devler ligine meydan okudugunu anlatmaya calismistim.

Söylenecek cok sey var dediginiz icin bazi farkli noktalar ile devam etmek istiyorum. Ülkemizde ne yazik ki halen konu ile ilgili ve bilgili insan sayisi cok az, hatta saatleri hobi olarak algilayan insanlarin bile konu ile ilgili en ufak bir bilgileri yok kimi zaman. Bir örnek ile aciklamak gerekirse....

Burada defalarca Rolex tartisilmistir. Bir cok insan daha Rolex'in ne oldugunu bilmeden; imajindan dolayi yerlere vurmus hatta bazi kendini bilmezler buraya hakaretler yazmislardir. Ancak bu insanlarin bilmedikleri sey, savunmakta olduklari diger otomatik saatlerinde öncüsünün Rolex oldugudur. 1923 John Harwood ilk basarili kendinden kurmali sistemi yaratmis ve 1930 yilinda Rolex bu sistemi kol saatlerine adapte ederek saatcilik tarihine yeni bir sayfa acmistir. Ayni Rolex, yine kaliteyi kol saatlerine chronometer ile tasimis ve kuruldugu günden bu güne neredeyse hic chronometresiz saat satmamistir. (yakin gecmise kadar COSC'siz sattiklari bazi modeller mevcut). Firmanin bu politikayi izlemesinin altinda yatan tek neden; ürettikleri saatlerin hassasiyetlerinin ne kadar yüksek oldugunun hali hazirda kanitlandigini müsterilerine göstermek ve diger saat üreticileri ile arasinda ki farki yaratmakti.

Sizinde yazdiginiz gibi chronometer, zamanin ne kadar hassas tutuldugunun ve tutulabileceginin bir göstergesi. Peki, biz daha ilgi alanlarimiza bile hassas yaklasamazken saatlerimizin zamani ne kadar hassas ölctügü konusunda ne yazip cizebiliriz? Okumadan, ögrenmeden, incelemeden, nerden geldigi belli olmayan kulaktan dolma bilgiler ile nereye kadar tartisabiliriz?

Tekrar dönelim Chronometrelere... Ortaya konulan sanat eseri niteliginde ki saatlerin adeta onaylayicisidir Chronometer özelligi. Mekanizmayi olusturan bütün elemanlarin dogru malzemeden secildiginin, dogru bir konstrüksyon olusturuldugunun, dogru ayarlandiginin ve dogru calistiginin belgesidir.

George Daniels http://forum.saatforumu.com/viewtopic.php?f=49&t=1658&p=12854&hilit=omega+hemmung#p12854 saatcilik yasami boyunca mükemmeligi aradi. Sonucta Co-axial sistemini bularak, %99,99 üstünde hassasiyeti bulunan bir calisma prensibinde daha da ileri gidilebilecegini gösterdi. Daniels'in amaci parcalar arasinda ki sürtünmeleri en aza indirip hata oranini azaltmak ve sürtünmeden dolayi bozulan yagin daha uzun ömürlü ve daha efektif calismasini saglamakti. Düsünün zaten neredeyse hatasiz calisan bir sistemde ki hedef ne kadar büyük....

Bence Chronometre kavramini sadece saatlerin üzerinde yazan kücük bir ibare olarak degil, bilimsel anlamda bir yasam tarzi ve mükemmellige ulasma yolu olarak görmek lazim.

Cok yazdim galiba

[Modern60]

Haklısın clk. Chronometer çok öenmli ve hatta İsviçre saat okullarında bir bölüm olarak 1 yıl okutulmaktadır. Chronometer de -4/+6 sn arasındaki bir günlük fark A sınıfı hassasiyet demektir. Ama bu değerler, sadece chromometer d iddiasına sahip ve bu resmi Chronometer de La Suisse2e başvuranlarda geçerli. Rolex, 2000 lerde yılda 800 bin sertifika ile baştayken bu gün bu değer krizlerin de etkisiyle 450 binlere kadar düşmüştür. Ama 1 yılda İsviçre ni,n 4 resmi ofisine yapılan toplam başvuru yaklaşık 2 milyon civarında ve ancak 1800 000 kadarı sertifika alabiliyor. Diğerleri tekrar gözden geçiriliyorlar ve hata payları düzeltilip tekrar sıraya giriyorlar. Ofiste bir sertfika için 8 ay önce randevu alınır. Bu işin resmi kısmı. Diğer saatler için günlük +/- 8 ya da 9 saniye %99.995 doğruluk kabul ediliyor. Kronometreyi sağlamak bir bilim dalı dedik ya, hangi etkenler çok önde diye baktığımızda, iş uzun süre stabil kalabilecek bir zemberekten başlıyor. Bu sebeple de, sertifikaya gidecek saatlerde zemberekler, kurulup boşaltılarak bir kaç ay boyunca en esnek durumlarıne getirlimekte ve akımları nerdeyse hassas konumdayken ayarlanmaya alınmaktalar. Zemberekten hemen sonra, kesimleri ve homojeniteleri sağlanmış çarklara geliyor. Dişlerin kesimleri çok mükemmel olan çarklar. Sonrasında, çelik çark ve maşa sistemi. Kısacası dediğin gibi her parçanın çok önemli bir katkısı var. Otomatik ise pek önemli değil çünkü değer ölçümlerinde 24 saat saat hiç kurulmaz. Bu arada, ilk gerçek otomatik sistemi yaratan ve kullanan 1781 yılında Abraham Louis Perrelet dir. Harwood daha sonra gözden geçirip biraz modernleştirmiştir.

[Modern60]

Ama devam edeyim.Otomatik gerçekten çok önemli bir etken haklısın. Çünkü sertifika ve öncesinde kullanılmamakta ise de, kolumuzda, güç rezervini daima diri tutabilen bir zemberek, kronometrik hassasiyete çok daha sadık akalabilir. Perrelet'in yaptığı otomatik hala aynıi sadece iki yönlü kurma eklendi ve son zamanlarda hareket hassaiyetli rotor sistemleri Glashütte tarafından icat edildi. Bu buluş bence saat devrimlerinden en önde olanıdır ve hassasiyete çok katkı sağlamıştır. Ama, tek başına değil. Mesela sizin hareket kapasiteniz de çok önemlidir. SAAT DÜNYASI bu sayısında otomatik hakkında çok bilgi verdi, yakında çıkacak. Orada daha bir çok bilgiyi de alabilirsiniz. Kısacası, eğer çok hareket etmiyorsanız otomatik kurma pek de işlevini yapamaz. O zaman da saatinizi 20 tur kadar hergün kurmanızı tavsiye ederim.

[Clk]

Modern60, bilgilendirmeler icin tesekkürler. Bu arada ben Harwood icat etti yazmadim zaten yanlis anlasilmasin. Sadece günümüzde ki sistem Wilsdorf ve mühendisleri tarafindan kol saatlerine adapte edilmeden önce Hardwood günümüzdeki sisteme yakin bir sistem buldu demek istedim. Zaten Perrelet'in sisteminin kol saatlerine uyarlanmasi neredeyse imkansiz. Uygunlanabilmis olsa bile kurulma sansi hic yok denecek kadar az.

Glashütte ile ilgili yazmis oldugunuz rotor kismini tam anlamadim. Daha dogrusu cok fazla bir bilgim yok. Konuyu biraz daha acarmisiniz? Benim bildigim kadari ile Glashütte Original bircok modelinde rotoru merkezden kacik (egzantrik) ve yuvali olarak konumlandiriyor. Mini rotor tabir edebilecegimiz bu rotor hem ici bosaltilarak /genellikle GO isleniyor agirlik kaybindan hem de yuvalandirildigi icin hareket kolayligindan dolayi daha fazla enerji toplayabiliyor. Bu özelliklerden mi bahsediyoruz yoksa baska detaylarda mi var?

[Frax]

Ben burada araya giriyorum ama bir sorum olacak? Sertifika için uzun süre beklenildiğinden bahsetmişsiniz sayın modern60.O zaman üreticiler örneğin 2010 Baselworld'de tanıtılacak bir saati neredeyse 1 sene önce mi üretiyor?Yoksa ben mi yanlış anladım.

[Clk]

Frax, mekanizmalarin gelistirme sürecleri 1 seneye sigmayacak kadar uzun. Aslina bakarsan bu testleri sirketler kendi kalite kontrol departmanlarinda sistemin gelistirilmesi esnasinda zaten yapiyorlar. COSC sadece seri üretimde piyasaya sürülecek saatleri yasal olarak onaylatmak adina kullaniliyor. Dolayisi ile söylede denebilir 2011 ve hatta belki 2012 Basel icin bile saatler yada sistemler simdiden hazir.

Dolayisi ile dedigin dogru.

[Modern60]

Tabii, gelecek 5 senede takdim edilecek modeller şimdi masalarda ve son rötüşları yapılmakta. Ama ben ticari pazara çıkacak olan saatlerden bahsettim. Bu saatler,kronometre sertifikası için 8-9 ay kadar önceden adetli olarak randevu talep ederler. Bu durum son yıllarda yoğunlaşmıştı. Son krizle de zaman kısaldı. 2000 lerin başında 1 yıl önceden sertifika başvuruları başlardı. Omega, Rolex gibi markalar, yılda 1000000 kadar sertfika talep ettiklerinden, diğer markalar beklemeye alınıyorlar.Sonuçta sadece 4 resmi ofis var. Bern, Bienne. La-Chaux de Fonds, Geneve. Bildiklerim bunlar. Her bir saat 15 gün test edilmekte. Zaman ksıtlı. Glashütte ise, 2006 Basel'de yeni bir Commander sundu ve o saatte, harekete duyarlı bir mekanik modül vardı. Bu modül, otomatik rotorunun, zemberek boş iken ve siz çok hareketli iken kuruluncaya kadar hareketlerine izin vermekte, sonrasında ise, kol hareketlerinin rotoru döndürmesini azaltmakta. Buna karşılk az hareket edenler için, modül, koldaki en düşük güçteki hareketle bile zembereği kuracak kadar tur atmasına izin vermekte. Bu da çok başarılı bir jareket hassasiyetli otomatik sistemi bence. Bu saatte rotor tam ortada diye hatırlamaktayım. Glashütte de bulabilirsiniz.