Merhaba,
İlginç bir makaleye rastladım geçtiğimiz günlerde. Çevirisini yaptım, cümle yapıları mükemmellikten uzak, yirmi dakikada daha iyisini yapamazdım, ama herkesin istifadesi ve bilgilenmesi için bir katkı olabileceği inancındayım. Bu yazıdaki anlatım ve bilgi yazarına aittir, asla bireysel düşüncelerimi yansıtmamaktadır.
Yazının İngilizce orijinal metni şu linkten okunabilir.http://reviews.ebay.com/How-Swiss-is-Swiss-Made_W0QQugidZ10000000001042431
Sürç-ü lisan ettiysem affola,
A.G.
İsviçre Yapımı Bir Mekanizma Ne Ölçüde İsviçrelidir?
Yazan Julian Stargardt
İsviçre yüksek kaliteli saatlerin anavatanı olarak bilinir. Dünyanın en iyi saatleri gerçekten de İsviçre'de üretilir ve İsviçre en tanınmış ve niteliği en sugötürmez saat markalarının yuvasıdır.
İsviçre kanunlarına göre (OSM, 26 Ağustos 1992'de yürürlüğe girmiştir) bir saatin “İsviçre Yapımı” kabul edilebilemesi için içinde yer alan parçaların %50'sinin İsviçre'de üretilmesi, mekanizmanın kasaya İsviçre'de monte edilmesi ve son kontrollerin İsviçre'de yapılması şartı vardır. Üretim endüstrisine küreselleşmenin ilginç etkilerinden biri de İsviçre saatlerinin kısmen Çin'de üretiliyor olmaya başlamasıdır. Bu imalatı tamamlanarak ortaya çıkmış bir saatte kaliteyi ya da kıymeti düşüren bir unsur değil gerçekte Çin hassasiyet/dakiklik endüstrisinin ve Çin zanaatkarlığının vardığı yüksek standartların övgüye değer bir düzeye geldiğinin göstergesidir.
“Ebauche”, “blank” ya da “ham” denilen orta kaliteli çoğu mekanik ve quartz saat mekanizması-bu ham mekanizmalar bundan sonra sadece mekanizma olarak zikredilecektir zira son ekleme, güzelleştirme, hassaslaştırma gibi kontrolleri henüz yapılmamış mekanizmalardır bunlar-ve dünyada üretilen saat kasalarının büyük bir kısmı bugün Hong Kong sınırı geçince karşımıza çıkan Çin'in Shenzen bölgesinde yapılmaktadır. Bu saat mekanizmalarının en azından %50 oranında İsviçre yapımı bileşenlere sahip olması gerekir bu saat mekanizmalarını-yani Shenzen'de üretilen mekanizmalarının-İsviçreli olarak kabul edilebilmesi için. Bu mekanizmalar ve kasalar son kontrollerinin yapıldığı ve kasalara yerleştirildiği İsviçre'ye Çin'den gönderilmektedir.
Saat mekanizmaları üretme konusunda uzmanlaşan ETA İsviçre ham mekanizma üreticilerinin lideridir. ETA'nın İsviçre ham mekanizma üretiminin %85'ini gerçekleştirdiği aşikardır ve aşikardır ki ETA üretiminin büyük kısmı Çin'den sağlanmaktadır.
Burnu büyük insanlar şöyle düşünebilirler: “Eh öyleyse bir mekanizmanın içinde %50 oranında İsviçre yapımı parça bulunması fena değildir, zaten bir İsviçre yapımı çark dişlisinin değeri muhtemelen Çin'de üretilen mekanizmanın tamamının değerine eştir”. Amaaa burnu büyükler bu noktada yanılmaktalar. İsviçre hassiyet mühendisliğinin, hani saat mekanizmalarının üzerinde yazan “jewel” ya da “rubies” kelimelerinin karşılığı olan sentetik taşların, çark dişlilerinin, dişlilerin üzerinde döndüğü direklerin yapıldığı memlekettir. Gerçekte üzerinde “Swiss Made” yazmayan pek çok saat pek çok İsviçre yapımı parça barındırabilir mekanizmasının içinde. Öyle ki şu anda kolumda oldukça iyi kaliteli mekanik kronograf bir saat var bu saat Çin'de tasarlanıp monte edilmiş bir saat, bu saatin üreticisini tanırım ve bu saati üreten beyefendi saat mekanizmasının içinde yer alan parçaların çoğunun gerçekte İsviçre'de üretildiğini söylemiştir bana.
Bu hikayenin çok ilginç bir kırılma noktası vardır. 19.yüzyılda olasılıkla en iyi saatler Britanya yapımı olan saatlerdi, bunlar genellikle el yapımı ya da sınırlı sayıda üretilen nadide parçalardı. Yüksek kaliteli ve düşük kaliteli saat üretiminde köklü bir geçmişi olan İsviçreliler, bu İngiliz tasarımı saatleri taklit ettiler ve dünya çapında ihracata giriştiler. Daha sonra Amerikalılar, çok yüksek kaliteli, hassisyet mühendisliğinin ürünleri olan kitle üretimine dayalı bir teknoloji geliştirdiler, bunların üçünün ismi hala bilinir Waltham, Hamilton ve Elgin. Böylece on yıl içinde İsviçrelilerin Amerika Birleşik Devletleri'ne yaptıkları ihracat %75 oranında düşmüştür. Fakat Amerikan teknolojisi İsviçre'ye ithal edilmiş ve bir süre İsviçre ile ABD kaliteli saat mekanizması üreticileri olarak rekabet içinde bulunmuşlardır. Lakin zaman içinde İsviçre ABD'nin yerine geçmiş, üstünlüğü elde etmiştir.
Ardından karamizahi bir vaziyet ortaya çıkar; quartz dijital ve analog saatler Amerikalı Hamiton ve İsviçreli CEH tarafından saat piyasasına sunulmuş, bu durum ABD'deki mekanik saat üretimini katletmiş, İsviçre'dekini de neredeyse öldürecek konuma sokmuştur
1980lerin başında bir geç kalmış pazarlama stratejisi hayata geçirilir. İsviçre eskiden beri saatlerini çok değerli, en yüksek kaliteli lüks metalar olarak satmıştı ve Swatch ile beraber İsviçreliler saat piyasasının en dibinden başlayan yeni bir savaşıma girişti bu dönemde.
1970lerde İsviçre'deki saat endüstrisinin çöküşü iflaslarla beraber endüstrinin birkaç holdingin eline düşmesine yol açmış ve sadece bir iki üretici firma bağımsız olarak hayatta kalabilmiştir. Okuyucular bilmek isteyebilirler Swatch Group ETA'nın ve diğer çok ünlü pek çok markanın sahibidir.
Eski mekanik saat endüstrisi Avrupa, K.Amerika ve Japonya'da yerlerde süründüğü sıralarda, 1978'de Çin yabancı yatırımcılara, ucuz iş gücüne dayalı bir havuz olarak kapılarını açtı. İsviçre saat şirketlerinden biri Çin'de saat üretiminin öncülüğünü yaptığını işitmiştim, öyle sanıyorum ki bu marka Tissot'tu. Şimdi tam 28 yıl sonra yoğun yabancı yatırımın sonucu olarak Çin Gayrısafi Yurtiçi Hasıla bağlamında dünyanın en büyük 12.ülkesinden 4. en büyük ülkesi konumuna ve Satınalma Gücü Paritesi bağlamında dünya ikincisi konumuna yükselmiştir. Çin'in işgücü eskisi kadar ucuz olmamakla beraber günümüzde oldukça yetenekli, becerikli ve şaşırtıcı bir altyapı olanaklarına sahip hale gelmiştir.
Eskiden insanların “Made in Japan/Japon Malı” ibaresini gördüklerinde kalitesiz bir mal olduğunu ifade eden alaycı bakışlarını hatırlar mısınız? Ya şimdi Sony'yi, Nikon'u, Lexus'u, Seiko'yu bir düşünün insanlar Japon malı almak için yarışır hale geldiler.
Çok yakında aynısı “Made in China” ibaresi görüldüğü zaman gerçekleşecek, burada bunu okuyan ilk siz olun!
Yukarıda söylenenenlerin özeti olarak, mekanizmaların Çin'de monte edilebildiği, ama çoğu parçanın İsviçre'den geldiği, kaliteli bir saate değerinden daha düşük bir kıymet kazandırmamak için son ayar ve kontrollerin İsviçre'de yapıldığı sinerjik bir ilişki içine girmiştir şimdilerde saat üretimi. İyi bir piyano ya da iyi bir arabanın iyibir ses verebilmesi için iyi ayar yapmak gerektiği gibi iyi bir saat te iyi bir ayarlama, regülasyon ve kalite kontrolüyle dakik bir saat haline gelir, bu da İsviçre saat endüstrisinin mükkemmelleştiği deneyim, kabiliyet gibi özellikleri gerektirir.
Bu kıssaya bir hisse çıkarmak gerekir. Benim için buradan çıkarılacak ders uluslararası ticaret ve yatırımın uzak yerlerdeki insan ve iş alanlarını birbirine yaklaştırabileceği ve herkese uyum, ekonomik büyüme, refah ve barış getirebileceğidir. Bunu okuyan herkese iyi dileklerimi sunarım.
Julian M. Stargardt, 2006.