asymptote yazdı:altanos yazdı:2. yasa göz kırpıyor,
Yani..
Doğadaki bütün hal değişimleri bildiğimiz gibi termodinamiğin 2. yasasına uymak zorundadır. Bu o kadar doğrudur ki bu konuda kimse kuşku duymaz, matematik gibi kesindir.. Hatta Sir Arthur Stanley Eddington'a ait bu konuda veciz bir söz var:
"If someone points out to you that your pet theory of the universe is in disagreement with Maxwell's equations—then so much the worse for Maxwell's equations. If it is found to be contradicted by observation—well these experimentalists do bungle things sometimes. But if your theory is found to be against the second law of thermodynamics I can give you no hope; there is nothing for it but to collapse in deepest humiliation."
Termodinamiğin ikinci yasası entropinin artışı ilkesidir. Kahvenin soğuması entropiyi artırdığı için kahve soğumaktadır. Çünkü zamanın akışı (arrow of time) entropinin artışı yönünde ilerler. Aşağıdaki video "entropy for dummies" tadında hoş bir video, izleyelim:
Peki, madem dedik ki doğadaki bütün hal değişimleri (kahvenin soğuması dahil) 2. yasaya uymak zorunda, o halde kahvenin ısınabileceğini de nereden çıkardık? İşte bu soruya verilecek cevap entropinin olasılıksal-istatistiksel bir olgu olduğu. Yani doğadaki hal değişimleri entropiyi azaltacak yönde de gelişebilir ancak bu o kadar düşük bir olasılıktır ki hiç bir zaman gerçekleşmez, gerçekleştiğine de şahit olunmamıştır. Bizim kahve örneğine geri dönelim:
Bilindiği gibi sıcaklık dediğimiz şey atomların ve moleküllerin hareketlilik düzeyiyle ilgilidir. Sıcaklığı yüksek olan bir molekül daha geniş bir genlikte ve hızda titreşirken, düşük sıcaklıktaki molekül dar bir genlikte ve düşük bir hızda titreşimini sürdürür. Farklı genlik ve hızlarda titreşen iki sarkaç düşünelim: bir tanesinin hızı ve genliği (dolayısıyla momentumu-yani sıcaklığı) yüksek, diğerininki düşük olsun. Bu sarkaçları rastgele bir halde yan yana getirirsek ne bekleriz? Bir momentum aktarımı olmasını ve bir süre sonra her iki titreşim genliğinin birbirine yaklaşmasını bekleriz elbette. Termal denge dediğimiz şey aslında budur. Ancak burada düşük de olsa genliği az olan sarkacın genliği yüksek olan sarkaca momentum aktarması olasılığı söz konusudur. Biz bu sarkaçlardan trilyon kere trilyon tanesini mikro ölçekte düşünelim ve bunları birbirleriyle temas ettirelim (ısı transferinin gerçekleştiği cidar yüzeyi..) Bu yüksek sayıdaki mikro sarkaçların hepsinde (ya da birçoğunda) yukarıda bahsettiğim düşük olasılığın gerçekleştiğini düşünelim. İşte böyle bir durumda kahvenin sıcaklığı artabilir, ya da sıcaklığını bir süre koruyabilir (hiçbir yalıtım olmadan). İşte bu hal değişimi olası bir hal değişimidir ancak o kadar düşük bir olasılığa sahiptir ki olması düşünülemez.
Bir de karadelik termodinamiği var, o konulara da inşallah Space Odyssey başlığımızda bir ara değineceğiz..
Videoyu akşam izleyeyim. Şimdilik mesajım bulunsun burada
